Rozwijając kompleksowe projekty w branży motoryzacyjnej, firmy produkcyjne mierzą się z wachlarzem wyzwań, zarówno technologiczno-produkcyjnych, jak również personalnych. Nierzadko, kluczowym wyzwaniem staje się samo posiadanie zasobów ludzkich do realizacji projektu technicznego, w tym posiadanie wykwalifikowanej kadry inżynieryjnej. Złożoność projektów, wymuszona rozwijającą się technologią, ilością i poziomem inwestycji, powoduje, że również rynek biznesu staje się coraz bardziej złożony i elastyczny tylko po to, aby mógł odpowiedzieć na wyzwania produkcyjne. Przykładem może być rynek pracy, zmieniający się obecnie w tzw. „rynek kompetencji”, na którym to znaczeniu przybierają poszczególne, techniczne lub miękkie umiejętności a nie kompleksowe doświadczenie pracownika. Również relacje zawodowe na linii pracownik-pracodawca ulegają przekształceniom, stają się bardziej elastyczne i zorientowane na realizację wspólnego celu produkcyjnego lub biznesowego. W ramach takiej rzeczywistości, także modele wsparcia oferowanego przez firmy doradcze różnicują się na tyle, aby sprostać wymaganiom klientów końcowych. Formuły współpracy, ale i wzajemne oczekiwania stają się coraz bardziej elastyczne, wymuszają tworzenie się nowych partnerów biznesowych i nowych rozwiązań prawo-administracyjno-personalnych w ramach portfolia ich usług, aby móc zrealizować cele biznesowe i projekty inżynieryjne na produkcji.
Outsourcing usług inżynieryjnych – model wykorzystywany dla procesów długofalowych, polegający na kompleksowym wsparciu klienta końcowego przez partnera – firmę outsourcingową. Klient końcowy wydziela część swojej struktury i zleca całość zadań, funkcji czy działów do realizacji podmiotowi zewnętrznemu. W naszym przypadku często to są określone procesy, usługi związane z kontrolą jakości, zapewnieniem jakości, nadzorem nad obszarem Customer Quality Engineering lub zarządzaniem dostawcami w imieniu klienta końcowego – firmy produkcyjnej z branży motoryzacyjnej. W ramach tej formy współpracy, firma doradcza dostarcza nie tylko zespół, ale i kompletną strukturę, narzędzia, wyposażenie oraz niezbędną infrastrukturę systemową do realizacji outsourcowanej funkcji. Firma outsourcingowa realizuje funkcje nie tylko wykonawcze, ale przede wszystkim zarządcze. Ponosi pełne koszty realizowanego modelu w ujęciu kosztów personalnych oraz materialnych. Klient decydując się na realizację współpracy w oparciu o outsourcing usług redukuje swoje nakłady na stworzenie miejsc pracy i wyposażenia; zmniejszone są jego obciążenia podatkowe, eliminuje stawki ZUS, redukuje potrzebę uruchamiania procesów rekrutacyjnych i obciążeń kosztowych w związku z wdrożeniem pracownika do pracy, minimalizuje koszty administracyjne oraz wyposażenia stanowiska pracy w kompletne narzędzia. Co najważniejsze firma outsourcingowa jest odpowiedzialna za zarządzanie ryzykami i końcowy wynik realizowanej funkcji.
Contracting Inżyniera – czynnikiem, który różnicuje tu charakter stosowanego outsourcingu jest podmiot. W tym przypadku, tj. outsourcingu pracowniczego źródłem zasobów jest pracownik, który to decyduje się najczęściej na zmianę formy zatrudnienia na bardziej elastyczną i nietypową (np. freelancing) lub modelu pracy jako pracownik kontraktowy, gotowy do wynajęcia na potrzeby danego kontraktu lub projektu branżowego. W praktyce branżowej nazywany może być: contractorem; interim inżynierem; wykonawcą; inżynierem kontraktowym; freelancerem etc. Kontraktowanie pracy polega na tym, że organizacja zleca dedykowanemu inżynierowi część zadań lub projekt do realizacji. Zachowana jest przy tym elastyczność miejsca, czasu, sposobu działania czy niezależności (w przypadku kontraktora- freelancera). Projekt taki w zależności od potrzeb klienta końcowego może przybrać formę kontraktową – gdzie wysoutsourcowany z firmy consultingowej inżynier prowadzi nadzór i kontrolę nad realizacji danego projektu lub typowo wykonawczą, w której realizuje zadania, cele wynikające z danej umowy.
Postawa do realizacji pracy dla pracownika w ramach tej formy na gruncie prawnym jest taka sama jak przy outsourcingu personalnym – najczęściej występuje w roli zleceniobiorcy, freelancera lub występuje jako pracownik stale zatrudniony w ramach umowy o pracę i jest outsourcowany przez swojego pracodawcę. Ostatecznie, to klient końcowy decyduje czy chce podjąć współpracę z pracownkiem zatrudnionym w firmie consultingowej czy nawiązać współpracę z freelancerem świadczącym usługi niezależnie dla jednego lub kilku podmiotów na rynku.
Uelastycznienie w zakresie wykorzystania pracy kontraktowej wpływa na pozytywnie na organizacje w zakresie zmniejszenia podstawowego wymiaru kosztów stałych dla organizacji – wymaganych określoną normą godzin i zastąpienie umową na realizację danego zadania, w sposób dowolny, w zakresie zarówno i czasu, jak i miejsca oraz formy. Pozwala jej realizować indywidualny dla siebie sposób zorganizowania pracy, w taki sposób, aby ww. cele zadania przy zwiększonej konkurencyjności i optymalizacji struktury zatrudnienia, redukcji kosztów oraz wzrostu innowacyjności mogły być osiągnięte.
Upraszczając, contracting inżyniera może być realizowany m.in. w trzech postaciach:
- wynajęcie inżyniera contractora zatrudnionego na stałe w firmie consultigowej (outsourcingowej);
- współpraca B2B z contractorem w ramach freelancingu;
- model mieszany: wynajęcia niezależnego contractora pracującego na wyłączność z jedną firmą consultingową i świadczącego tylko dla niej usługi doradcze, które ostatecznie realizowane dla klienta końcowego
Rekrutacja Inżyniera – jeśli z jakiś względów klient – w naszym przypadku firma produkcyjna z branży motoryzacyjnej nie ma możliwości współpracy w ramach contractingu lub strategia zarządzania zasobami ludzkimi przewiduje jedynie typowe formy współpracy i zatrudnienia, rozpoczynamy współpracę w ramach rekrutacji stałej. W modelu tym klient zleca przeprowadzenie procesu doboru personalnego wykwalifikowanego inżyniera zewnętrznemu partnerowi. Firma doradcza prowadzi kompletny proces analizy rynku kandydata, rekrutacji, doboru i selekcjonuje kandydatów zgodnie z wymaganiami klienta. To klient końcowy dokonuje wyboru kandydata, którego chciałby zatrudnić i przejmuje na siebie dalszą część procesów administracyjno-zatrudnieniowych. W takiej formule inżynier jest bezpośrednim pracownikiem firmy produkcyjnej i najczęściej pracuje w ramach umowy o pracę na stałe. Rola firmy doradczej polega na właściwym wytypowaniu kandydatów, rekomendacji i doradztwie.
Try&Hire – jest to model mieszany, w którym pierwotnie inżynier jest wynajmowany przez klienta końcowego od firmy outsourcingowej, a docelowo może zostać zatrudniony w organizacji klienta bezpośrednio. Firmy produkcyjne z branży motoryzacyjnej korzystają z tej formy mieszanej, w sytuacji kiedy potrzebują zweryfikować, czy inżynier rekomendowany przez firmę doradczą będzie spełniał wszystkie wymagania organizacji i ostatecznie podejmie się realizacji danych projektów. Dla inżyniera jest to również szansa, aby zweryfikować w praktyce funkcjonowanie organizacji, z którą planuje związać się zawodowo na dłuższy czas. Drugą sytuacją, w której firma produkcyjna z branży motoryzacyjnej może skorzystać z tej opcji zatrudnienia jest sytuacja tzw. „zamrożenia nowych zatrudnieni”. Wówczas organizacja nie ma możliwości prawno-organizacyjnych, aby zatrudnić nowe osoby do swoich struktur. Stąd przez określony czas może korzystać z opcji wynajęcia inżyniera do realizacji konkretnych zadań. W momencie odblokowania opcji zatrudnieniowych, zatrudnia wynajmowanego specjalistę bezpośrednio w ramach swojej organizacji.
Obszarem, który łączy te wszystkie grupy jest zakres kontroli , który jest możliwy do osiągnięcia przez klienta końcowego. Zakres kontroli pozwala uprościć możliwe modele współpracy w zakresie dysponowania wykwalifikowanym inżynierem.
Rys. 1. Stopień kontroli w wybranych formach zatrudnienia.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: P.Leighton, M.Syrett, R. Hecker, P.Holland, Nowoczesne formy zatrudnienia
Nasze doświadczenia pokazują, że głównymi powodami, dla których klienci z branży motoryzacyjnej chętnie wykorzystują nietypowe formy współpracy lub wynajęcia inżyniera na kontrakt to przede wszystkim:
- zabezpieczenie własnej elastyczności w zakresie zarządzania kosztami personalnymi;
- zdobycie dostępu do wykwalifikowanej kadry inżynieryjnej (często znającej CSR własnego klienta końcowego, tj. OEM; znającego produkt bądź technologię OEM-a) celem wypracowania zindywidualizowanych narzędzi;
- krótki lub określony czas realizacji projektu;
- wysokie złożoność projektu – potrzeba posiadania eksperta branżowego;
- brak możliwości zatrudnienia nowych inżynierów na etat (blokady, zamrożone etaty, trudna sytuacja finansowa);
- brak kandydatów na rynku pracy;
- utrzymanie ciągłości pracy;
- zabezpieczenie wysokiej efektywności projektowej.